ตย .ภาษาภูไท

ตัวอย่างคำพูดภาษาภูไท
ภาษาภูไท คำแปล
กะโตก ถาด
โหเหจอ หัวใจ
มะเขอเคอ มะเขือเทศ
ไป่ซิเลอ ไปไหน
โห หัว
เอ็ดผะเหลอ ทำอะไร
มัก ชอบ รัก
หยะ ยาก
เม เมีย ภรรยา
โผ ผัว สามี
เห้า เข้า
เอ๊าะ ออก
คะลน คน(กริยา)
เซอ ใส่
มะขิด พริก

สาระธรรม นำปัญญา

ธรรมเหล่าใดเป็นไปเพื่อ
๑. เป็นไปเพื่อความกำหนัดย้อมใจ
๒. เป็นไปเพื่อความประกอบทุกข์ (คือทำให้ลำบาก)
๓. เป็นไปเพื่อสะสมกองกิเลส
๔. เป็นไปเพื่อความอยากใหญ่ (คือไม่เป็นการมักน้อย)
๕. เป็นไปเพื่อความไม่สันโดษ
๖. เป็นไปเพื่อความคลุกคลี
๗. เป็นไปเพื่อความเกียจคร้าน
๘. เป็นไปเพื่อความเลี้ยงยาก
พึงทราบเถิดว่า นั่นไม่ใช่ธรรม ไม่ใช่วินัย ไม่ใช่คำสั่งสอนของพระศาสดา

พระผู้มีพระภาคทรงพระนามว่าพุทธะเพราะอรรถว่ากระไร

คำว่าพุทโธ คำว่า พุทฺโธ ความว่า พระผู้มีพระภาคทรงพระนามว่าพุทธะเพราะอรรถว่ากระไร ฯ คำว่า พุทฺโธ ความว่า พระผู้มีพระภาคพระองค์ใดเป็นสยัมภูไม่มีอาจารย์ ตรัสรู้สัจจะทั้งหลายเองในธรรมทั้งหลายที่ไม่เคยได้สดับมาแต่กาลก่อน ทรงบรรลุความเป็นพระสัพพัญญูในธรรมนั้นและทรงถึงความเป...็นผู้ มีความเป็นผู้มีความชำนาญในพลธรรมทั้งหลาย ฯ พระผู้มีพระภาคทรงพระนามว่าพุทธะ เพราะอรรถว่า ตรัสรู้สัจจะทั้งหลายเพราะอรรถว่าทรงสอนให้หมู่สัตว์ตรัสรู้ เพราะความเป็นพระสัพพัญญู เพราะความที่พระองค์ทรงเห็นธรรมทั้งปวงเพราะความที่พระองค์มีเนยยบทไม่เป็น อย่างอื่น เพราะความเป็นผู้มีพระสติไพบูลย์ เพราะนับว่าพระองค์สิ้นอาสวะ เพราะนับว่าพระองค์ไม่มีอุปกิเลส เพราะอรรถว่า ทรงปราศจากราคะโดยส่วนเดียว เพราะอรรถว่า ทรงปราศจากโทสะโดยส่วนเดียว เพราะอรรถว่า ทรงปราศจากโมหะโดยส่วนเดียว เพราะอรรถว่า พระองค์ไม่มีกิเลสโดยส่วนเดียว เพราะอรรถว่าพระองค์เสด็จไปแล้วสู่หนทางที่ไปแห่งบุคคลผู้เดียว เพราะอรรถว่า ตรัสรู้อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณพระองค์เดียว เพราะทรงกำจัดเสียซึ่งความไม่มีปัญญาเพราะทรงได้ซึ่งพระปัญญาเครื่องตรัสรู้ ฯ พระนามว่า พุทฺโธ นี้ พระมารดา พระบิดา พี่ชายน้องชาย พี่หญิงน้องหญิง มิตรอำมาตย์ ญาติสาโลหิต สมณะ พราหมณ์ เทวดามิได้แต่งตั้งให้เลย พระนามว่า พุทฺโธ นี้เป็นวิโมกขันติกนาม พระนามที่เกิดในที่สุดแห่งอรหัตผล แห่งพระผู้มีพระภาคตรัสรู้แล้ว พระนามว่า พุทฺโธ นี้เป็นสัจฉิกาบัญญัติ เกิดขึ้นพร้อมกับการทรงได้สัพพัญญุตญาณ ณ ควงไม้โพธิพฤกษ์ ฯ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๒๓ ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค หน้าที่ ๑๔๒/๓๖๔
##########
สัพพปาปัสสอกรณัง กุสสลัสสูปสัมปทา สจิตตปริโยทปนัง

What is meditation?

When you are talking about meditation, you have to understand first that meditation is not the matter to the hermit or the ordained ones only. But meditation is the way to train and develop your mind to become more stable, adhere to the goodness and have a better quality of mind. In the Buddhism, the worldly people can meditate to be happier and get better livings and the ordinants can meditate as the way to free own self from all defilements.

However, meditation is universal. It means that not only Buddhist can do, the other religious followers can do too. Meditation is focusing on the own practice because the practitioners will get and understand about the result of meditation by themselves. And if they have any question, they can ask the expert with the accurate questions corresponding to their experience. Although the meditation theories have been described thoroughly, the practitioners may overlook it while they are meditating.

The Meanings of Meditation

Meditation can explain its meaning in many aspects including to the meditation effects and its processing, for example, meditation is calm, comfortable and happy feeling that human can make. In Buddhism, meditation has been appointed to be a regulation for the doers will have a better life, be conscious and intelligent. There is no limit of age or gender for meditation. Everyone can meditate simply.

The meanings in the aspect of meditation effects

Meditation is the indication of mind being in only one emotion continuously or the indication of mind being still, not wandering. The concentrated mind is united to be one, clean and clear enough to see how pure the mind is. The pure mind will cause that person to have a strong willpower, be smart and happy in the same time.1

The meaning in the aspect of processing

In the other hand, meditation in the aspect of processing is the stableness of mind, the stable state of mind in/on to something or the mind standstills to something without wandering.

The Biography of the Lord Buddha

The Biography of the Lord Buddha



To fully understand and appreciate the spiritual life of the Lord Buddha is a difficult task.

In His grace, the Lord Buddha left us with the knowledge of how to conquer the cycle of suffering in life, including old age, sickness and death. For western readers or non-Buddhists, it is necessary to add some explanation in case certain aspects of Buddhist culture and knowledge may be confusing or vague.

Lord Buddha


Although the whole of the Lord Buddha’s life has been fully explained in the Buddhist scriptures, Thais and/or other Buddhists seldom study it. Some of the following background information, then, will include answers to questions such as: How is it that Prince Siddhattha was able to walk for seven steps immediately after being born, or, How is it that at the age of seven he could complete the highest knowledge of liberal arts within seven days? It can be simply answered if you study his countless former lives where he pursued perfection as a Bothisattava (a Pali word meaning a man who seeks Buddhahood and fully cultivates the 30 branches of perfection) for more than 20 X 10140 kappas (one kappa is equated to the time from the origination to the extinction of the earth). Additionally, Prince Siddhattha was familiar with all knowledge ARTS (Arts and Liberal Arts) from his countless lives. The length of time taken in cultivating the perfection and self development in his former lives made him become the greatest of his time.




The reader should remember that the Lord Buddha himself had the most luxurious life before his renunciation: He was the Crown Prince ready to be the King of his country, Sakka. How is it possible, then, for such a man, who seemingly had everything that he could desire, to leave it all behind? Even the thought of this seems alien to the normal person who feels that only those things that are luxurious are worthy of pursuit. Therefore, because of this dissatisfaction that he felt with his life, it makes an interesting, valuable, and beneficial study.





Prince Siddhattha Gotama’s Conception


To begin, it is important to understand that the majority of people live in a world of impermanence. We all have to face instability in our lives and this instability makes our existence difficult because we seek perfection with our senses: In essence, we seek and question the source of our (perfect) eternal existence. From his birth, Prince Siddhattha Gotama questioned this himself.



He was born more than 500 years before the Anno Domini Era. One full moon night, sleeping in the palace, the Queen Maha Maya, his mother, had a vivid dream. She felt herself being carried away by four devas (spirits) to the Anatatta Lake in the Himalaya Forest. After bathing her in the lake, the devas dressed her in celestial clothes, anointed with perfumes and bedecked with divine flowers. Soon after, a white elephant holding a white lotus flower in its trunk, appeared, circled around her three times, and entered her womb through the right side. Once the elephant disappeared, the Queen awoke, knowing that she had been delivered an important message because the elephant is a symbol of greatness in ancient times. Early the next day, the Queen told her husband, Kind Suddhodana, about the dream. The kind was puzzled and sent for some wise men to discover the meaning of the dream. The wise men said, “Your Majesty, you have great fortune. The devas have chosen our Queen as the mother of the Purest One and the child will become a very great being.” The King and Queen were so pleased that they invited many of the noblemen in the country to a feast in the palace and told them the good news. In order to celebrate, King Suddhodana and his wife donated food, clothing, and other supplies to the poor, and this became a yearly royal tradition. The whole kingdom eagerly awaited the birth of the new prince. Queen Maya was joyful because of the health and happiness brought on by her pregnancy and she lived a life of purity for herself and her unborn child.




It was the ancient tradition of the royal lineage for the wife to return to her father’s kingdom when she was experiencing childbirth. On the way from Kapilavastua, the city where she lived with King Suddhodana, Queen Maya gave birth in Lumpini Forest Garden beneath the Sala Tree. On the day of his birth, many miracles were reported to occur – the deaf could hear, and the blind could see. On the seventh day of his birth, his mother died: The Buddhist scholars state in the scriptures that she died because she had accumulated all perfections in becoming the mother of a person who was to be the enlightened Buddha and, therefore, her body was no longer suitable to birth any other children. Her life, however, did not simply end because she was then reappeared as a male angel in the Tusitta Heaven Realm and waited there for Siddhattha’s enlightenment and his sermons. King Suddhodana then married Maha Pajapati, who was Maha Maya’s younger sister, and she raised his son. Queen Maha Pajapati also had two children with the King, Prince Nanada and Princess Rupananda, but her love for Siddhattha was equal to that of her own natural children.




Siddhattha was given his name during the birthing celebrations and it means “he who achieves his aim”. At the beginning of these celebrations, the hermit seer Asita journeyed from his mountain home in order to attend. When Asita saw the child he laughed and he cried. King Suddhodana questioned these two opposing reactions that Asita had and the seer said that he laughed because the child would certainly become a great holy man, but he cried because his own life would be too short to see that day. This made Siddhattha rise up in the air, and the child placed his feet in Asita’s hair while Asita examined the birthmarks. After seeing this extraordinary event, King Suddhodana praised his son by placing his two hands into the middle of his chest. This was the highest form of worship that the King could give. Soon after the naming ceremony which was held on the fifth day, the King invited eight Brahmin scholars to read his son’s future. All of them except one gave a dual prediction by showing two fingers, which meant that the baby would either become a great king or a great holy man. The one exception, the holy man Kondanna who was the youngest and who later became the first arahant, showed only his index finger and unequivocally predicted that Siddhattha would become the Lord Buddha.

Written by Thanapol Bumrungsri

subhadravadhi: Happiness is here and now

subhadravadhi: Happiness is here and now

subhadravadhi: เพลง ผู้ได้โอกาส

subhadravadhi: เพลง ผู้ได้โอกาส: "เนื้อเพลงผู้ได้โอกาส--- ใครจะโชคดีเช่นดั่งตัวเรา ตั้งแต่ยังเยาว์ได้มาบวชสร้างบารมี เป็นเทือกเถาเหล่ากอพระชินสีห์ ปลื้มปีติยินดีทุกวินาทีที่ผ..."

subhadravadhi: ๔. อัจจยสูตร ว่าด้วยคนพาลและบัณฑิต (พระสุตตันตปิฎ...

subhadravadhi: ๔. อัจจยสูตร ว่าด้วยคนพาลและบัณฑิต (พระสุตตันตปิฎ...: "[๙๕๒] สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับ อยู่ ณ พระวิหารเชตวัน อาราม ของอนาถบิณฑิกเศรษฐี กรุงสาวัตถี. ก็โดยสมัยนั้นแล ภิก..."

๔. อัจจยสูตร ว่าด้วยคนพาลและบัณฑิต (พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๑ ภาค ๒ - หน้าที่ ๕๒๓)

[๙๕๒] สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับ อยู่ ณ พระวิหารเชตวัน อาราม

ของอนาถบิณฑิกเศรษฐี กรุงสาวัตถี.

ก็โดยสมัยนั้นแล ภิกษุสองรูปโต้เถียงกัน ในการโต้เถียงกันนั้น ภิกษุรูปหนึ่ง

ได้พูดล่วงเกิน.

ครั้งนั้นแล ภิกษุผู้พูดล่วงเกินนั้นแสดงโทษโดยความเป็นโทษ (รับผิดและ

ขอโทษ) ในสำนักของภิกษุนั้น ภิกษุนั้นไม่รับ.

[๙๕๓] ครั้งนั้นแล ภิกษุเป็นอันมาก พากันเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้า

ได้ถวายบังคมพระผู้มีพระภาคเจ้าแล้วนั่งอยู่ ณ ที่สมควรส่วนหนึ่ง เมื่อนั่ง ณ ที่ควร

ส่วนหนึ่งเรียบร้อยแล้ว ได้กราบทูลพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ขอ

ประทานพระวโรกาส ภิกษุสองรูปได้เถียงกัน ในการโต้เถียงกันนั้น ภิกษุรูปหนึ่งได้

พูดล่วงเกิน ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ลำดับนั้น ภิกษุผู้พูดล่วงเกินแสดงโทษโดยความ

เป็นโทษในสำนักของภิกษุนั้น ภิกษุนั้นไม่รับ พระพุทธเจ้าข้า.

[๙๕๔] พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย คนพาลมี ๒ จำพวก

นี้ คือ ผู้ไม่เห็นโทษโดยความเป็นโทษ . ผู้ไม่รับตามสมควรแก่ธรรมเมื่อผู้อื่นแสดง

โทษ ๑ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย คนพาลมี ๒ จำพวกนี้แล.

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บัณฑิตมี ๒ จำพวกนี้ คือผู้เห็นโทษโดยความเป็นโทษ ๑

ผู้รับตามสมควรแก่ธรรมเมื่อผู้อื่นแสดงโทษ ๑ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บัณฑิตมี ๒

จำพวกนี้แล.

[๙๕๕] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เรื่องเคยมีมาแล้ว ท้าวสักกะจอมเทพ เมื่อจะ

ทรงยังเทวดาชั้นดาวดึงส์ให้พลอยยินดี ณ สุธรรมาสภา จึงได้ตรัสพระคาถานี้ในเวลา

นั้นว่า

ขอความโกรธ จงอยู่ในอำนาจ

ของท่านทั้งหลาย ขอความเสื่อมคลายใน

มิตรธรรม อย่าได้เกิดมีแก่ท่านทั้งหลาย

ท่านทั้งหลาย อย่าได้ติเตียนผู้ที่ไม่ควร

ติเตียน และอย่าได้พูดคำส่อเสียดเลย

ก็ความโกรธ เปรียบปานดังภูเขา ย่อมย่ำยี

คนลามก.

อรรถกถาอัจจยสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในอัจจยสูตรที่ ๔ ต่อไปนี้ :-

บทว่า สมฺปโยเชสุ แปลว่า ทะเลาะกัน. บทว่า อจฺจสรา ได้แก่ ล่วงเกิน.

อธิบายว่า ภิกษุรูปหนึ่ง ได้กล่าวคำล่วงเกินภิกษุรูปหนึ่ง. บทว่า ยถาธมฺมํ น ปฏิคฺ

คณฺหาติ ได้แก่ ไม่ยกโทษ. บทว่า โกโธ โววสมายาตุ ท่านแสดงว่า ความโกรธ

จงมาสู่อำนาจของพวกท่าน พวกท่าน อย่าไปสู่อำนาจของความโกรธ. คำว่า หิ

ในบทนี้ว่า มา จ มิตฺเต หิ โว ชรา เป็นเพียงนิบาต. ความเสื่อมในมิตรธรรม อย่า

เกิดแก่พวกท่าน. อีกอย่างหนึ่ง ตติยาวิภัตติลงในอรรถแห่งสัตตมีวิภัตติ. อธิบาย

ว่า ความเสื่อมในมิตรธรรมอย่าเกิดแล้ว คือว่าความเป็นโดยประการอื่นจากความ

เป็นมิตรจงอย่ามี. บทว่า อครหิยํ มา ครหิตฺถ ความว่า อย่าติเตียนผู้ไม่ควรติเตียน

คือบุคคลผู้เป็นขีณาสพ.

จบอรรถกถาอัจจยสูตรที่ ๔

ชาวอีสานโบราณย้ายไปอยู่แคว้นสุโขททัย

ชาวอีสานโบราณย้ายไปอยู่แคว้นสุโขททัย (ตัดตอนจาก “ผลการวิจัยเรื่องเมืองโบราณในอาณาจักรสุโขทัย” ที่เสนนอต่อสถาบันไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศึกษา เมื่อพ.ศ.๒๕๓๐) บทความเรื่องนี้เน้นการสึกษาเรื่องเมืองนครไทยที่จังหวัดพิษณุโลก ซึ่งอาจารย์ศรีศักดิ์ วัลลิโภดม เสนอว่า เป็นเมืองราด ของพ่อขุนผาเมือง และต้องการชี้ให้เห็นถึง เส้นทางคมนาคมระหว่างอีสานเหนือกับลุ่มน้ำน่านที่มีส่วนผลักดันให้เกิด สุโขทัย เมื่อสิ้นยุคพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ แห่งกัมพูชาแล้ว “เขตสะสม” ที่อีสานเหนือก็เป็นอิสสระ และรู้จักต่อมาในชื่อ ศรีโคตรบูรหรือศรีโคตรบอง ที่มีเมืองเวียงจันทร์เป็นศูนย์กลางแห่งใหม่ ต่อมาได้ขยายการติดต่อค้าขายขึ้นไปทางเหนือตามลำน้ำโขง จนถึงหลวงพระบาง ส่วนด้านตะวันตกมีเส้นทางข้ามเทือเขาผ่านเมืองเลย เมืองนครไทย ลงลำน้ำน่าที่เมืองพิษณุโลก (เป็นเส้นทางคมนาคมที่มีมาแต่ดึกดำบรรพ์ที่กลุ่มชนลุ่มแม่น้ำโขงตอนบนใช้ เดินทางติดต่อกับบ้านเมืองแถวลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา) แล้วไปเชื่อมโยงกับเส้นทางสายอื่นๆเช่น ลำน้ำยม ลำนำปิง และแม่น้ำเจ้าพระยา ในที่สุดก็เกิดเป็นบ้านเมืองแว่นแคว้นสุดขทัยขึ้นมาบนเส้นทางคมนาคมสายนี้ ขณะที่ช่าวอีสานโบราณเคลื่อนย้ายข้ามเทือกเขาผ่านเมืองนครไทยลงไปตั้งถิ่น ฐานใหม่ในลุ่มแม่น้น่าน-ยม แล้วกลายเป็นประชากรแคว้นสุโขทัยต่อไปนั้น ก็มีกลุ่มชนกลุ่มอื่นๆเคลื่อนย้ายเข้าไปทดแทนยู่ในอีสานเช่นเดียวกัน (แอ่งอารยธรรมอีสาน ศรีศักดิ์ วัลลิโภดม น. ๒๘)

ลำคอนสวรรค์ต่อต้านยาเสพติด น้องอาตมาเอง คริๆ=lum-kone-sa-van(Paguyvan&Paguytip) www.thbusa.com or yaichaidy@y...

I'

เพลง ผู้ได้โอกาส

เนื้อเพลงผู้ได้โอกาส---
ใครจะโชคดีเช่นดั่งตัวเรา
ตั้งแต่ยังเยาว์ได้มาบวชสร้างบารมี
เป็นเทือกเถาเหล่ากอพระชินสีห์
ปลื้มปีติยินดีทุกวินาทีที่ผ่านไป

เราคือผู้มีบุญผู้ได้โอกาส
เป็นบัณฑิตนักปราชญ์ตั้งแต่เยาว์วัย
บวชเป็นสามเณรพ้นเวรพ้นภัย
ยึดมั่นพระรัตนตรัยไปสู่ทางนิพพาน

เราคือความหวังของโลกใบนี้
ที่จะช่วยชี้หนทางแห่งความชื่นบาน
ดั่งดาราพรายฉายแสงยามรัตติกาล
ความมืดมนอนธกาลก็พลันมลายหายไป

เกิดมาจากไหนก็ไม่สำคัญ
ให้มาเร็วพลันได้บวชทันใด
เป็นสามเณรหน่อเนื้อเชื้อไข
ขององค์พระจอมไตรก็ภาคภูมิใจไปนิรันดร!

เป็นสามเณรหน่อเนื้อเชื้อไขขององค์พระจอมไตรก็ภาคภูมิใจไปนิรันดรๆๆๆ

ผู้ได้โอกาส ให้กำลังใจสามเณร ทุกรูป สู้ๆ

เนื้อเพลงผู้ได้โอกาส---
ใครจะโชคดีเช่นดั่งตัวเรา
ตั้งแต่ยังเยาว์ได้มาบวชสร้างบารมี
เป็นเทือกเถาเหล่ากอพระชินสีห์
ปลื้มปีติยินดีทุกวินาทีที่ผ่านไป

เราคือผู้มีบุญผู้ได้โอกาส
เป็นบัณฑิตนักปราชญ์ตั้งแต่เยาว์วัย
บวชเป็นสามเณรพ้นเวรพ้นภัย
ยึดมั่นพระรัตนตรัยไปสู่ทางนิพพาน

เราคือความหวังของโลกใบนี้
ที่จะช่วยชี้หนทางแห่งความชื่นบาน
ดั่งดาราพรายฉายแสงยามรัตติกาล
ความมืดมนอนธกาลก็พลันมลายหายไป

เกิดมาจากไหนก็ไม่สำคัญ
ให้มาเร็วพลันได้บวชทันใด
เป็นสามเณรหน่อเนื้อเชื้อไข
ขององค์พระจอมไตรก็ภาคภูมิใจไปนิรันดร!

เป็นสามเณรหน่อเนื้อเชื้อไข
ขององค์พระจอมไตรก็ภาคภูมิใจไปนิรันดรๆๆๆ

เพลง หลุมรักที่แท้จริง

Happiness is here and now

สุดมือสอยก็ปล่อยมันไป

เมื่อคุณชี้แจงไปแล้ว เขาก็ควรจะยอมรับฟัง แต่เมื่อเขาไม่ฟัง และคุณก็ได้ทำหน้าที่ของตนเองอย่างดีที่สุดไปแล้ว ก็คงต้อง “ปล่อยมันไป”

ใน โลกนี้ มีเรื่องอะไรต่อมิอะไรหลายอย่างที่เราไม่สามารถให้เวลากับมัน หรือไม่สามารถทำในสิ่งนั้นให้ดีที่สุด แต่แล้วเราก็ต้องปล่อยให้สิ่งเหล่านั้นผ่านไป เพราะหากเรามัว แต่จะ“นับเม็ดทรายในแม่น้ำคงคา” เวลาของคุณคงไม่พอเป็นแน่ (มีความหมายว่า จะพยายามทำให้คนทั้งโลกรู้สึกพอใจตัวเองในทุกเรื่อง)

ดังนั้น ทำอะไรก็ตาม ควรทำเท่าที่เราทำได้ เมื่อทำอย่างดีที่สุดแล้ว คนเขาไม่เห็นว่าดีก็ต้อง “ปล่อยมันไป”

เลือกทำในสิ่งที่เห็นว่า เราถนัดที่สุด และมีความสุขที่จะทำก็พอแล้ว

อะไรก็ตาม ที่เราไม่ถนัด หรือถึงถนัด...แต่ไม่มีความสุขที่จะทำ ก็อย่าทำ

เรามีเวลาไม่มากนักหรอกที่จะแบกสารพัดภาระในโลกนี้

ควรมองไหล่ของตัวเองดูสักหน่อยว่า พร้อมจะแบกเป้หลังที่มีน้ำหนักมากน้อยเพียงใด

อย่าแบกอะไรที่เกินกำลังของตัวเองเพราะไม่เพียงแต่มันจะทำให้คุณเป็นทุกข์

แต่บางทีอาจมีผลต่อการยืนตรงๆ อย่างยาวนานของคุณด้วย

โลกบัดนี้ มีอารยธรรมจริงหรือไม่? ∗ สัมโมทนียกถา ของ พระธรรมปิฎก (ป. อ. ปยุตฺโต)

เวลานี้ยิ่งเห็นชัดว่า สังคมกำลังต้องการความร่วมมือกันในการที่จะแก้ปัญหา และในการสร้างสรรค์ต่างๆมีเสียงพูดบ่นกันมากเหลือเกิน แค่อ่านหนังสือพิมพ์แต่ละวันๆ ก็ชัดว่า เวลานี้คนทั่วไปเห็นกันว่า สังคมของเรามีความเสื่อมโทรม หรือตกต่ำเป็นอย่างมาก

มองกว้างออกไป ทั่วโลกสถานการณ์ก็ไม่น่าไว้วางใจ ไม่รู้ว่าจะเกิดสงครามใหญ่กลายเป็นความขัดแย้งที่ทำให้เกิดความสูญเสียมาก มายขึ้นเมื่อใดเรื่องนี้เป็นปัญหาร่วมกัน ซึ่งมีผลกระทบต่อทุกคน ทั้งเป็นเรื่องที่มีผลระยะยาว กระทบต่ออารยธรรมของมนุษย์

ในแง่หนึ่งก็เหมือนกับเป็นเครื่องตรวจสอบไปด้วยว่า อารยธรรมของเราที่

∗ สัมโมทนียกถา ของ พระธรรมปิฎก (ป. อ. ปยุตฺโต) ในโอกาสที่มหาวิทยาลัยศรีปทุมถวายปริญญา ศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาวิชาการบริหารองค์การเมื่อวันที่๒๗ ธันวาคม ๒๕๔๕ ณ อุโบสถวัดญาณเวศกวัน จ.นครปฐมพระธรรมปิฎก (ป. อ. ปยุตฺโต)๓

สร้างกัน ขึ้นมานี้ นำมาซึ่งสันติสุขแท้จริงหรือเปล่า หรือแม้กระทั่งว่า เป็นอารยธรรมจริงหรือไม่อาจจะต้องถึงกับไปตรวจสอบความหมายของคำว่า“อารยธรรม ” กันอีกว่า

อารยธรรมที่แท้นั้นคืออะไร เพราะว่าแม้แต่คำไทยกับคำภาษาอังกฤษ ก็มีความหมายไม่ตรงกันแล้ว“อารยธรรม” แปลว่า ธรรมของอารยชน คือ คุณสมบัติของผู้เจริญ

ถ้าพูดให้ตรงตามศัพท์ทางพระพุทธศาสนาแท้ๆอารยะ ก็คืออริยะ ซึ่งแปลว่าผู้ไกลจากกิเลส

เพราะ ฉะนั้น อารยธรรม ก็คือ ธรรมของผู้ไกลจากกิเลสแต่เมื่อมองดูอารยธรรมปัจจุบันนี้ ก็ทำให้เกิดข้อสงสัยว่าอารยธรรมนั้นเป็นคุณสมบัติ เป็นกิจกรรม และเป็นผลงานด้านต่างๆ ของผู้ที่ไกลจากกิเลสหรือไม่

หรือจะเอาตามความ หมายของฝรั่ง ก็อาจจะมองอารยธรรมแค่เป็นเรื่องของคนเมือง ถ้ามุ่งหมายเพียงแค่นั้น ก็แล้วไปแต่ว่าโดยรวม เราคงไม่ดูเพียงความหมายตามตัวอักษรเมื่อว่าตามความหมายโดยสาระหรือโดยอรรถ

แน่ นอนว่า การที่มนุษย์สร้างสรรค์ความเจริญที่เรียกว่าอารยธรรมขึ้นมาก็เพื่อความอยู่ ดีมีสุขของมนุษย์ทั้งหลาย แต่สภาพที่มนุษย์อยู่กันอย่างที่เป็นอยู่นี้ เป็นความอยู่ดีมีสุขหรือยัง เราพูดถึงคำต่างๆ เช่น สันติภาพ และสันติสุข เป็นต้น

แต่แล้วเราก็บอกว่าจนถึงเวลานี้มนุษย์ก็ไปไม่ถึงสักที พบแต่ปัญหากันอยู่เรื่อย๔ กระแสธรรม กระแสไทเท่ากับบอกว่า อารยธรรมนั้น ยังไม่บรรลุผลสำเร็จเท่าที่ควรจะเป็น

ธรรมาธิปไตยไม่มา จึงหาประชาธิปไตยไม่เจอ (จุดบรรจบ: รัฐศาสตร์ กับ นิติศาสตร์)

คนไม่น้อย พูดกันบ่อยว่า ให้เอาวิกฤตเป็นโอกาส แต่เมื่อเกิดวิกฤตขึ้นจริง ก็มักลืมคตินี้ไป หาได้ประโยชน์จากวิกฤตนั้นไม่

หลัก พระพุทธศาสนาสอนว่า บรรดาการสูญเสียทั้งหลาย การสูญเสียที่เลวร้ายที่สุด คือการสูญเสียทางปัญญา และในทางตรงข้าม บรรดาการได้เพิ่มขึ้นมา การได้เพิ่มขึ้นซึ่งปัญญา เป็นการได้ที่เลิศสุด (เอตทคฺคํ ภิกฺขเว วุฑฺฒีนํยทิทํปญฺญาวุฑฺฒิ- องฺ.เอก.๒๐/๓๗/๑๗)

โดยนัยนี้ บรรดาประโยชน์ทั้งหลายที่จะได้จากโอกาสแห่งวิกฤตไม่มีประโยชน์ใดยิ่งใหญ่กว่าการได้ปัญญาสภาพวิกฤตนั้นเองเป็นโอกาสอันเยี่ยม

ซึ่งมีข้อมูลและแบบฝึกหัดมากมายในการเรียนรู้ให้เจริญปัญญา และปัญญาที่เกิดจากการเรียนรู้นั้น

แม้อาจจะมิต้องใช้ประโยชน์ในยามวิกฤตเอง ก็มีความสำคัญยิ่งกว่านั้นที่จะเป็นประโยชน์ยั่งยืนนานในกาลระยะยาวเบื้องหน้า

ไม่ ว่าคนจะได้ประโยชน์อื่นใดหรือไม่ หรือแม้จะเกิดการสูญเสียใดๆเมื่อรู้จักคิดพิจารณา มนุษย์ย่อมอาจถือเอาประโยชน์ทางปัญญาได้ทุกโอกาสเพื่อประโยชน์ทางปัญญาดัง ว่านี้ จึงร่วมใจให้มีการพิมพ์หนังสือนี้ขึ้นมาหลังจากมีผู้ศรัทธามากท่านขอพิมพ์ หนังสือนี้เมื่อสิบวันก่อน

ได้ทราบว่าหนังสือหมดไปอย่างรวดเร็ว หลายท่านขอพิมพ์ครั้งใหม่ จึงถือโอกาสเพิ่มเติมเล็กน้อยสำหรับการพิมพ์ครั้งปัจจุบัน อันเป็นวาระที่ ๒ในโอกาสนี้

ขอร่วมตั้งใจปรารถนาดี ให้ทุกท่านตั้งอยู่ในธรรม และประสบประโยชน์สุขจากการดำเนินตามธรรม และให้ผู้ร่วมสังคมเห็นทางนำประเทศชาติให้ดำเนินสู่ความสงบสุขโดยธรรมพระ พรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต)๒๒ มีนาคม ๒๕๔๙

เพื่อนกันตลดอไป กูรักมึงว่ะ

เพื่อนบางคน...อาจคอยมองดูคุณอยู่แบบห่างๆ แต่ไม่กล้าแสดงออก

แต่เพื่อนบางคน...อาจจะเข้ามายุ่งกับคุณโดย เพราะเขาเป็นคนกล้า

เพื่อนบางคน...อาจทำทุกสิ่งทุกอย่างให้คุณได้ โดยไม่หวังสิ่งตอบแทน

ในขณะที่เพื่อนบางคน...ไม่ได้ยินคำขอร้องของคุณด้วยซ้ำ

เพื่อนบางคน...อาจพูดอะไรตรงๆ กับคุณเพราะรัก

แต่เพื่อนบางคนของคุณ...อาจพูดแต่คำหวานๆ ซึ่งแฝงไปด้วยความน่ากลัว

เพื่อนบางคน...อาจเหมือนคนที่ไม่อดทน มักบ่นอะไรเล็กๆ น้อยๆ เสมอ

แต่จริงๆ แล้วเขา...อาจเป็นคนที่มีความอดทน มากกว่าที่คุณคิดเสียอีก

เพื่อนบางคน...อาจไม่เคยมีความลับกับคุณ อาจแม้กระทั่งให้คุณอ่านไดอารี่แสนหวงของเขา

แต่เพื่อนบางคน...อาจไม่เคยแม้แต่จะเล่าเรื่องชีวิตส่วนตัวให้คุณฟัง

เพื่อนบางคน...อาจไม่เคยโทรศัพท์หาคุณเลย มีแต่คุณเท่านั้นที่มัวแต่โทรหาเขาทุกวัน

เพื่อนบางคน...อาจโทรมาหาคุณได้โดยที่คุณไม่ต้องขอร้องเลยด้วยซ้ำ

เพื่อนบางคน...อาจจะอยู่เคียงข้างคุณ ในยามที่คุณต้องการใครซักคน โดยที่ไม่มีใครขอ

แต่เพื่อนบางคน...ไม่อาจแม้แต่จะรับรู้ความรู้สึกของคุณได้

เพื่อนบางคน...อาจถึงขนาด นั่งร้องไห้กับคุณ

ในขณะที่อีกหลายๆ คน...ไม่สนด้วยซ้ำว่าคุณกำลังอยู่ที่ไหน

เพื่อนบางคน...อาจเคยทำผิดกับคุณบ้าง แต่เขาก็ยังพยายามที่จะไม่ให้มันเกิดขึ้นอีก

ในขณะที่เพื่อนบางคน...ไม่รู้ด้วยซ้ำว่าเขาทำผิดต่อคุณ

เพื่อนบางคน...อาจหมายความตามที่เขาพูด เช่น ขอโทษก็คือขอโทษ

ในขณะที่เพื่อนบางคน...พูดขอโทษ แต่หมายถึงสมน้ำหน้า

เพื่อนบางคน...อาจจำได้ว่าพยายามโทรหาคุณข้ามวันข้ามคืน ถึงแม้ว่าเขาจะติดต่อคุณไม่ได้ แต่ก็ยังคงพยายาม

ในขณะที่เพื่อนบางคน...อาจจำได้ไม่เกินครึ่งวันด้วยซ้ำว่าคุณโทรหาเขา

เพื่อนบางคน...อาจเหมือนคนที่มีอารมณ์แปรปรวน อาจทำอะไรที่คุณคาดไม่ถึง

แต่ไม่แน่เขา...อาจเป็นน้อยกว่าคุณก็ได้ เพียงแต่คุณไม่รู้ตัว

เพื่อนบางคน...อาจชอบอยู่กับกลุ่มคนเยอะๆ ที่สนุก เฮฮา

แต่เพื่อนบางคน...อาจจะภูมิใจกับกลุ่มเพื่อนเล็กๆ ที่อบอุ่นมากกว่า

เพื่อนบางคน...อาจมัวนั่งเงียบๆ จนให้คุณไม่อาจรู้ได้ว่า เขากำลังคิดอะไรอยู่

แต่ในขณะที่เพื่อนบางคน...พูดมากเสียจนคุณรำคาญ

เพื่อนบางคน...อาจอยากให้คุณรับรู้ความรู้สึกจากเขาทางสายตา

แต่เพื่อนบางคน...อาจเดินมาบอกความรู้สึกกับคุณด้วยตัวเอง

เพื่อนบางคน...อาจจะไม่มีการแสดงออกใดๆ ทั้งสิ้น แม้ว่าคุณจะทำให้เขาเสียใจเพียงใด

แต่ในขณะที่เพื่อนบางคน...อาจเดินเข้ามาต่อว่าคุณ จนคุณไม่เหลือซากก็ได้

เพื่อนบางคน...สามารถอ่านใจคุณได้

ในขณะที่อีกหลายๆ คน...ไม่อาจรับรู้และเข้าใจ ความรู้สึกของคุณได้ แม้ว่าคุณจะบอกเขาไม่รู้กี่ครั้งแล้วก็ตาม

อรรถกถา ปาลิเลยยสูตรที่ ๙

ภิกษุชาวเมืองโกสัมพีทะเลาะกัน

บท ว่า จาริกํ ปกฺกามิ ความว่า ในคราวที่ภิกษุชาวเมืองโกสัมพีทะเลาะกัน วันหนึ่ง พระศาสดาจึงทรงนำเรื่องของพระเจ้าทีฆีติโกศลมาแล้วตรัสสอนด้วยพระคาถาทั้ง หลายมีอาทิว่า ไม่ว่าในกาลไหนๆ ในโลกนี้ เวรทั้งหลาย ไม่ (เคย) ระงับด้วยเวรเลย. วันนั้น เมื่อภิกษุเหล่านั้นกำลังทะเลาะกันอยู่ ราตรีก็สว่างแล้ว แม้วันที่สองพระผู้มีพระภาคเจ้าก็ตรัสเรื่องนั้นซ้ำอีก. แม้วันนั้น เมื่อภิกษุเหล่านั้นยังคงทะเลาะกันอยู่เหมือนเดิม ราตรีก็สว่างแล้ว ถึงวันที่ ๓ พระผู้มีพระภาคเจ้าก็ยังตรัสเรื่องนั้นซ้ำอีกแล.

พระพุทธเจ้าเสด็จจาริกไปองค์เดียว

ครั้น แล้ว ภิกษุรูปหนึ่ง จึงได้กราบทูลกะพระองค์อย่างนี้ว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ขอพระผู้มีพระภาคเจ้าจึงทรงขวนขวายน้อย หมั่นประกอบการประทับอยู่เป็นสุขในปัจจุบันอยู่เถิด ข้าพระองค์ทั้งหลายจักปรากฏ เพราะความบาดหมาง ทะเลาะวิวาทกันครั้งนี้เอง พระศาสดาทรงดำริว่า โมฆบุรุษเหล่านี้มีจิตถูกโทสะครอบงำแล้วแล เราตถาคตไม่สามารถจะไกล่เกลี่ยโมฆบุรุษพวกนี้ให้ยอมกันได้เลยดังนี้แล้ว ทรงดำริ (อีก) ว่า ประโยชน์อะไรของเราตถาคตกับโมฆบุรุษเหล่านี้ เราตถาคตจักอยู่ด้วยการเที่ยวจาริกไปคนเดียว. พระศาสดาทรงดำริอย่างนี้แล้ว รุ่งเช้าครั้นทรงชำระพระวรกายเรียบร้อยแล้ว จึงได้เสด็จ (ออก) เที่ยวบิณฑบาตในเมืองโกสัมพี มิได้ตรัสเรียกใครๆ (ให้ตามเสด็จไปด้วย) พระองค์เดียวเท่านั้นเสด็จหลีกจาริกไปไม่มีเพื่อนสอง. พระเถระกล่าวคำนี้ว่า ยสฺมึ อาวุโส สมเย ก็เพราะท่านได้ทราบการเสด็จเที่ยวไปของพระผู้มีพระภาคเจ้าทั้งหมดว่า วันนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าจักเสด็จหลีกไปกับภิกษุรูปเดียว วันนี้จักเสด็จหลีกไปกับภิกษุสองรูป วันนี้จักเสด็จหลีกไปกับภิกษุ ๑๐๐ รูป วันนี้จักเสด็จหลีกไปกับภิกษุ ๑,๐๐๐ รูป และวันนี้จักเสด็จหลีกไปเพียงลำพังพระองค์เดียว คือการเสด็จเที่ยวไปของพระผู้มีพระภาคเจ้าทั้งหมดปรากฏ คือแจ่มแจ้งแก่พระเถระนั้น.

...

ขณะนั้น พระองค์เกิดพระดำริขึ้นว่า สุขแท้หนอที่เราตถาคตอยู่แยกจากภิกษุผู้ก่อความบาดหมางกันเหล่านั้น. ฝ่ายช้างพลายก็คิดถึงเหตุเป็นต้นว่า ไม่มีช้างเหล่าอื่นคอยเคี้ยวกินกิ่งไม้ที่เราโน้มลง แล้วเกิดความคิดขึ้นว่า สุขแท้หนอที่เราอยู่ช้างเดียว เราได้ทำวัตรถวายพระศาสดา. พระศาสดาตรวจดูพระดำริของพระองค์แล้วทรงดำริว่า จิตของเราตถาคตเป็นเช่นนี้ก่อน จิตของช้างเป็นเช่นไรหนอแล ทรงเห็นจิตของช้างนั้นเป็นเช่นนั้นเหมือนกัน จึงทรงดำริว่า จิตของเราทั้งสองเหมือนกันดังนี้แล้ว ทรงเปล่งอุทานนี้ว่า จิตของช้างตัวประเสริฐผู้มีงางอน กับจิต อันประเสริฐ (ของเราตถาคต) นี้ ย่อมเข้ากันได้ (และ) ไม่ว่าจะเป็นใคร ถ้ายินดีอยู่ในป่า (จิต ของเขากับจิตของเราตถาคตย่อมเข้ากันได้ทั้งนั้น)

อรรถกถา สังยุตตนิกาย ขันธวารวรรค ขันธสังยุตต์ มัชฌิมปัณณาสก์ ขัชชนิยวรรคที่ ๓